Tôi và chồng tôi ly hôn 01 năm rồi. Chúng tôi có một con gái được hơn 02 tuổi. Sau khi ly hôn, con được giao cho tôi trực tiếp nuôi dưỡng.

Khi đó chồng tôi không trợ cấp bất cứ khoản tiền nào trong suốt thời gian tôi nuôi con và bây giờ chồng tôi lại muốn giành lại quyền nuôi con. Vậy cho tôi hỏi liệu tôi có bị giành lại quyền nuôi con không? Liệu chồng tôi có thắng kiện được không?
 
Mong sớm nhận được hồi đáp của luật sư, tôi xin cảm ơn!

Trả lời:
Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến ban luật sư của chúng tôi. Nội dung câu hỏi của bạn đã được đội ngũ luật sư của Chúng tôi nghiên cứu và tư vấn cụ thể như sau:

1. Cơ sở pháp lý: 
Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014

2. Luật sư tư vấn:
Theo như thông tin bạn cung cấp, vợ chồng bạn đã ly hôn được 01 năm, khi ly hôn Tòa án giao cho bạn là người trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con. Theo thông tin bạn cung cấp, bạn không nói về việc tại thời điểm ly hôn, bạn có yêu cầu chồng bạn cấp dưỡng hay không? Hay Tòa án yêu cầu chồng bạn cấp dưỡng cho con bạn một mức cấp dưỡng nhưng trong thời gian 01 năm qua, chồng bạn lại không cấp dưỡng cho con của bạn?

Căn cứ theo quy định của Điều 110 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về Nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con:

"Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con."

Do đó, kể cả trong trường hợp bạn không yêu cầu chồng bạn cấp dưỡng nhưng theo quy định của pháp luật cũng như theo phong tục, tập quán, đọa đức xã hội thì chồng bạn cũng phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con khi mà anh ấy không trực tiếp nuôi dưỡng cháu. Trừ trường hợp, chồng bạn gặp khó khăn, không có khả năng cấp dưỡng cho con.

Căn cứ theo Điều 84 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn:

"1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.

2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:
a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;
b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.

4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.

5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:
a) Người thân thích;
b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
d) Hội liên hiệp phụ nữ."

Theo đó, chồng bạn có thể yêu cầu Tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con sau khi ly hôn khi có một trong hai căn cứ sau:

Một là, hai vợ chồng bạn thỏa thuận với nhau về việc thay đổi người trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn để đảm bảo tốt nhất lợi ích về mọi mặt cho con.

Hai là, chồng bạn có căn cứ là bạn không còn đủ khả năng để chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Đồng thời, chồng bạn phải chứng minh được chồng bạn có đủ khả năng nuôi dưỡng, chăm sóc con: thu nhập ổn định, có thời gian chăm sóc, giáo dục con, có nhà ở hợp pháp, điều kiện đi lại, học tập tốt nhất cho con.

Như vậy, con gái của bạn hiện nay mới 02 tuổi, ở độ tuổi này cần có sự chăm sóc của người mẹ, khi con bạn vẫn dưới 36 tháng tuổi thì bạn vẫn có lợi thế về giành quyền nuôi con sau khi ly hôn. Ngược lại, sau khi con bạn đủ 36 tháng tuổi, chồng bạn có quyền yêu cầu Tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn khi chồng bạn có một trong hai căn cứ để Tòa án chấp nhận và đồng ý cho chồng bạn trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn.

Trong trường hợp, chồng bạn vẫn muốn làm đơn khởi kiện yêu cầu giành lại quyền nuôi con mà không có một trong các căn cứ như phân tích trên thì Tòa án vẫn giữ nguyên quyết định là giao con cho bạn trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục.